Tam 36 yıl sürdürdüğü siyasi yaşamına 26 yıl Belediye Başkanlığı, Milletvekilliği, Avrupa Parlamentosunda Parlamenter, Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı-AGİT Parlamenterler Asamblesi Başkan Yardımcılığı, Senatörlük ve ilk Kadın Senato Başkanlığı sığdıran Belçikalı siyasetçi yakın arkadaşım Anne Marie Lizin yaşama veda etti. Brüksel Büro Şefi olduğum yıllarda Belçika kamuoyu onu 1979 da elektrik mavisi döpiyesi ile yürüttüğü seçim kampanyasından sonra Avrupa Parlamentosu seçimini kazandığında tanımıştı.
KADINLARIN ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN YILMADAN MÜCADELE ETMİŞTİ
O aynı zamanda siyasetin dışında uluslararası alanda kadınların özgürlüğü ve kadın hakları için her platformda mücadele eden yılmaz bir feministti. Haberi, onunla birçok ülkede toplantılara katılmış olan ve Fransızca Konuşan Ülkeler Birliği-Francophonie’de ‘Uluslararası Kadın-Erkek eşitliği-Kadına karşı şiddet birimi sorumlusu olarak görev yapan kızım Dilek verince ne diyeceğimi bilemedim. Anne Marie-Lizin, Simone de Beauvoir’ın kurucusu olduğu ‘Uluslararası Kadın Hakları Ligası’ Başkan yardımcısı olarak farklı kültür ve dinlerden bağımsız olarak kadın haklarının evrenselliği için mücadele etti. Suudi Arabistan, Yemen, Azerbaycan ve Dağlık Karabağ bölgesindeki kadınların durumu ile ilgili raporlar hazırladı, hükümetle nezdinde girişimlerde bulundu. Onunla Brüksel’de, Paris’te ve başka kentlerde uluslararası olayları izlerken görüşüyor, çoğu zaman da telefonla bilgi alışverişinde bulunuyorduk. Çok iyi bir dosttu, gerçekleştirmek istediği projeler vardı ölüm onu 66 yaşında yakaladı. Gerçekten çok ama çok üzüldüm.
SORBONNE ÜNİVERSİTESİNDEKİ DERSİNİ BANA AYIRDI
Son görüşmemiz 2014 Aralık ayında Brüksel’de olmuştu. Azerbaycan’dan gelen bir heyetle Grand Place’taki ‘Ommegang’ restoranda buluşmuş geç saatlere kadar sohbet etmiştik. Anne-Marie daha önce beni aramış ve hazırlamakta olduğu Azerbaycan’la ilgili kitabı için Dağlık Karabağ konusunda birkaç sayfa yazmamı istemişti. Daha önce de ‘Dağlık Karabağ savaşı’ sırasında yaşadıklarımı anlatmak üzere 2003 yılından beri Paris’te Sorbonne Üniversitesinde verdiği ‘Siyaset ve Diplomasi’ dersine davet etmişti. Bana “Sen bu savaşın canlı tanıklarından birisin. Eylül 1991 yılında hiçbir gazetecinin giremediği Dağlık Karabağ’da hem Azeri Türkleri hem de Ermenilerin yerleşim bölgelerini günlerce dolaşarak röportajlar yaptın, bunu öğrencilere aktarmanı istiyorum, böylece her kafadan bir sesin çıktığı Karabağ olayını yaşayan birinden dinlesinler istiyorum” demişti. Dersten sonra çok memnun olmuş ‘Sen anlatırken bende not tuttum, arada sırada izlediğin olaylarla ilgili seni çağırabilirim bilgin olsun’ diyerek vedalaşmıştık.
DÜNYADA GUANTANAMO’YA GİREN İLK KADIN PARLAMENTER
Anne Marie Lizin 2006 yılında ‘AGİT’ için Guantanamo cezaevi ile ilgili rapor hazırlamakla görevlendirildi. Böylece dünyada Guantanamo’ya giren ilk kadın Parlamenter oldu. Bana, ABD dışındaki hapishaneleri yöneten ‘Washington Cezaevleri Ofisi’nde görevli devlet yetkilisi David Wright ile birlikte Guantanamo’da 2006 dan 2008 yılına kadar hazırladıkları raporlardaki gerçek belge ve tanıklıklara dayanarak bir kitap yazacaklarını söylemişti. Onunla Azerbaycan’ın Başkenti Bakü’de yapılan ‘Avrupa Konseyi Kadın-Erkek Eşitliği Bakanlar Konferansı’nı izlerken kitabı sorduğumda ‘Rapordaki özel bilgiler nedeniyle en erken 2014 başlarında yayınlayabileceğiz’ demişti. Gerçekten de içeriğinde ilginç ayrıntılar olan kitabı Şubat 2014 te Belçika’da ‘Editions La Boite de Pandore’ yayınevi “Guantanamo l’Erreur d’Obama- Guantanamo Obama’nın hatası” adıyla yayınladı. Bak: http://www.hurriyet.com.tr/guantanamo-kapatilacak-mi-25735145
İFTİRA ATTILAR DİYE İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE GİTTİ AMA KALBİ DAYANAMADI
Geçtiğimiz Mart ayında Belçika’nın Liege kenti mahkemesi Anne-Marie Lizin’e 2009 da Sosyalist Parti’den ayrılmasına neden olan ‘Belediye elemanlarına seçim bildirisi dağıttırdığı’ iddiasından bir yıl ertelenmiş hapis ve 1.100 Euro para cezası verince temyiz mahkemesine gitti. Mahkemenin başvuruyu reddetmesi üzerine kendisine komplo kurularak haksız suçlamada bulunulduğu ve atılan iftiranın çok ağırına gittiğini belirterek ‘Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu. Ardından 30 Eylül 2015 günü yaptığı bir açıklamayla tüm görevlerinden istifa ettiğini ve siyasi hayattan tamamen çekildiğini açıkladı. Ekim ayı başlarında Paris’te kalp krizi geçirdikten sonra Belçika’daki evinde istirahate çekilen Anne-Marie Lizin 17 Ekim günü yaşamını yitirdi.
Hürriyet Gazetesindeeki İnternet linki : http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/muammer-elveren_237/makale/senator-anne-marie-lizin-in-ardindan_32645